Cachao
Mambo müzi€ini karde¾i ile birlikte yaratan Kübal› kontrbasç› ve besteci Israel “Cachao” López 22 Mart 2008 tarihinde Miami’de 89 ya¾›nda hayat›n› kaybetti
Müzik aleminde yaln›zca takma ad› “Cachao” olarak an›lan sanatç›, karde¾i piyanist ve viyolonselist Orestes López ile Küba danzón’unun son bölümlerini h›zland›rarak mamboyu ortaya ç›kard›. 2006 y›l›ndaki bir röportaj›nda mambonun do€u¾uyla ilgili ¾öyle demi¾ti: “Karde¾imle birbirimize bak›p ‘müzi€e swing katal›m’ anlam›nda ‘Mambea, mambea ahí’ derdik.” 1930’lu y›llar›n sonunda Cachao’nun yaratt›€› enerjik bas bölümleri modern Küba müzi€inin de temelini olu¾turdu. Mambo’dan ilerki y›llarda salsa ve latin rock türleri ortaya ç›kt›. K›sacas› Cachao’nun getirdi€i yeniliklerle tüm dünya dans etmeye ba¾lad›. ‘50’li y›llarda ise Latin müzi€inde yeni bir 盀›r açt› ve Afro-Küba ritmleri, Küba halk ¾ark›lar› ve jazz müzi€inin karma¾›k formlar›n›n harman›ndan olu¾an descargas ad› verilen jam session’lar› ba¾latt›.
Cachao’nun 80 y›ll›k müzik kariyeri sessiz film dönemine kadar uzan›r. 1918 y›l›nda Havana’da do€du, müzisyen bir ailenin üyesi olarak önce klasik müzik ile ilgilenmeye ba¾lad›. Henüz 8 ya¾›ndayken çocuk gruplar›nda bongo çalarak sahneye ilk ad›m›n› att›. Bir y›l sonra, piyanist ve ¾ark›c› Bola de Nieve’ye e¾lik edebilmek için bir sand›€›n üzerine ç›karak kontrbas çalmaktayd›. 13 ya¾›nda Havana Filarmoni Orkestras›n›n kontrbas kadrosuna girdi ve 1930 ile 1960 y›llar› aras›nda orkestra üyesi olarak çal›¾t›. Öte yandan gündüz icra etti€i ciddi müzi€in yan›nda geceleri karde¾i Orestes ile Havana kulüplerinde dans müzi€i yapmay› sürdürdü.
López karde¾lerin binlerce ¾ark› yazd›€› tahmin edilmektedir. Bir yandan charanga ve danzón gibi bilinen formlar› kullan›yorlar, bir yandan da yeni denemelerde bulunuyorlard›.1937 y›l›nda ilk besteledikleri mambonun temposu dans için o kadar h›zl›yd› ki kendi deyimleriyle “6 ay i¾siz kald›lar”.
‹lk mambolar dans müzi€i çalan yayl› çalg›lar topluluklar› için yaz›lmaktayd›. Ama, Dámaso Pérez Prado gibi big band ¾efleri bu ritmlere bak›r nefesliler için aranjmanlar yaz›p mamboyu tüm dünyaya sevdirdiler. ‘50’li ve ‘60’l› y›llarda Palladium ba¾ta olmak üzere New York’un ünlü dans kulüpleri mambonun “çal›n›p oynand›€›” mekânlar haline geldi.
Cachao 1962 y›l›nda Küba’y› terk etti. ‹ki y›l ‹spanya’da ya¾ad›ktan sonra New York’a geldi. Burada Tito Rodríguez, José Fajardo ve Eddie Palmieri’nin mambo orkestralar›nda sideman olarak çal›¾t›. Daha sonra önce Las Vegas’a ard›ndan da Miami’ye yerle¾ti. 1970 ile 1990 y›llar› aras›nda kendi ad›na yaln›zca 3 albüm yay›nlad›. Miami’de ise “dü€ün dernek”lerde, kulüplerde, otel lobilerinde k›sacas› ça€r›ld›€› heryerde çal›yordu. Ünlü saksofoncu Paquito d’Rivera’n›n dedi€i gibi “tan›mas› gereken herkes Cachao’yu tan›yordu.”
1990 y›l›nda, Küba as›ll› aktör Andy Garcia önde gelen Kübal› müzisyenleri bir araya getirerek Cachao için bir tribute konseri düzenledi. “Master Sessions Volume I” ve “Master Sessions Volume II” albümleri 5 günde gerçekle¾tirildi ve Volume 1 Grammy ödülü kazand›. Bu konser ayn› zamanda , “Cachao, Como Su Ritmo No Hay Dos” adl› dokümanter filmin de altyap›s›n› olu¾turdu.
Son 15 y›lda eski ününe tekrar kavu¾an Cachao, 2001 y›l›nda piyanist Bebo Valdés ile Grammy kazanacaklar› “El Arte del Sabor” albümünü gerçekle¾tirdi
Karde¾i Orestes’in, Cachaito lakapl› o€lu Orlando López de Buena Vista Social Club ba¾ta olmak üzere önde gelen Kübal› topluluklarda kontrbas çalmay› sürdürmektedir.
Derleyen: Viktor Bensusan
