YANIK, DONMA VE SICAK BASMASINDA İLK YARDIM

by boyutpedia | Oct 23, 2021 | Bebekler ve Çocuklar İçin Temel İlk Yardım, Pilates, Sağlık, Sağlık Dizisi

YANIK, DONMA VE SICAK BASMASINDA İLK YARDIM

YANIK, DONMA VE SICAK BASMASINDA İLK YARDIM

Yanık nedir?

Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır. Yanık, genellikle sıcak su veya buhar teması sonucu meydana geldiği gibi, sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasal maddelerle temas, elektrik akımı etkisi ya da radyasyon nedeni ile de oluşabilir.

Kaç çeşit yanık vardır?

Fiziksel yanıklar:

• Isı ile oluşan yanıklar: Direkt alev, yüksek sıcaklıktaki cisimlere direkt temas (kızgın sobaya dokunma gibi), su buharı, kaynar su, kızgın yağ ile temas etme sonucu oluşur. Evlerde sık karşılaşılan yanık vakaları olup, önemli bölümünü küçük çocuk ve bebeklerin kaynar su ile ve kızartma esnasında kızgın yağın sıçraması veya dökülmesi ile yanmaları oluşturur.
• Elektrik nedeni ile oluşan yanıklar: Elektrikle oluşan kazalar sadece yanıklarla sonuçlandığı gibi ölümle de sonuçlanmaktadır. Ölüm sebebi ise yanıktan dolayı değil elektrik akımının geçmiş olduğu organ hasarlarından dolayı olur. Cilt yüzeyi incelendiğinde iki noktada yanık olduğu gözlenir. Bu iki nokta akımın girmiş olduğu ve çıkmış olduğu yerlerdir.
• Işın ile oluşan yanıklar
• Sürtünme ile oluşan yanıklar
• Donma sonucu oluşan yanıklar

Kimyasal yanıklar:

Asit alkali madde ile oluşan yanıklar: Kimyasal yanıkların çoğu cilde temas eden kuvvetli asit veya bazlarla (alkali) oluşur. Bazen bunların gazları da solunum yollarında yanıklara neden olurlar. Özellikle gözler kimyasal maddelerden zarar görebilir. Kimyasal yanıkların çoğu endüstride-fabrikalarda veya laboratuarlarda meydana gelir.

Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörler nelerdir?

• Derinlik
• Yaygınlık
• Bölge
• Enfeksiyon riski
• Yaş (Küçük çocuklarda ve yaşlılarda tehlikeli olabilir.)

Yanıklar nasıl derecelendirilir?

1. derece yanık:Deride kızarıklık, ağrı, yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir. (Örnek: Güneş yanıkları)
2. derece yanık:Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır. Ağrılıdır. Yanık yüzeyi geniş ise tehlikeli olabilir. Sıcak su ile haşlanma ikinci derece yanıklara iyi bir örnektir.
3. derece yanık:Derinin tüm tabakaları etkilenmiştir. Yanık deriyi aşmış yağ dokusu, kas dokusu ve hatta kemiğe kadar inmiş olabilir. Özellikle de kaslar, sinirler ve damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı yoktur.

Yanığın vücuttaki olumsuz etkileri nelerdir?

• Organ ve sistemlerde fonksiyon kaybı
• Ağrı ve sıvı kaybına bağlı şok
• Yanık sonrasında enfeksiyon gelişebilir.

Isı ile oluşan yanıklarda ilk yardım nasıldır?

• Kişi hala yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması engellenir. (Koşma ile yanma daha yoğun hale gelir).Yanmayı sona erdirmek gerekir.
• Hasta/yaralının üzeri battaniye ya da bir örtü ile kapatılır ve yuvarlanması sağlanır,
• Yaşam belirtileri değerlendirilir (ABC),
• Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol edilir,
• Yanık bölge en az 20 dakika soğuk su altında tutulur (yanık yüzeyi genişse ısı kaybı çok olacağından önerilmez),
• Ödem oluşabileceği düşünülerek yüzük, bilezik, saat gibi eşyalar çıkarılır,
• Yanmış alandaki deriler kaldırılmadan giysiler çıkarılır,
• Takılan yerler varsa kesilir,
• Hijyen ve temizliğe dikkat edilir,
• Su toplamış yerler patlatılmaz,
• Yanık üzerine ilaç ya da yanık merhemi gibi maddeler de sürülmemelidir,
• Yanık üzeri temiz bir bezle örtülür,
• Hasta/yaralı battaniye ile örtülür,
• Tıbbi yardım istenir (Ambulans Tel: 112).

Kimyasal yanıklarda ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Deriyle temas eden kimyasal maddenin en kısa sürede deriyle teması kesilmelidir,
• Bölge bol tazyiksiz suyla, en az 15-20 dakika yumuşak bir şekilde yıkanmalıdır,
• Giysiler çıkarılmalıdır,
• Hasta/yaralı örtülmelidir,
• Tıbbi yardım istenmelidir (Ambulans Tel: 112).

Elektrik yanıklarında ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Soğukkanlı ve sakin olunmalıdır,
• Hasta/yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir, akımı kesme imkanı yoksa tahta çubuk ya da ip gibi bir cisimle elektrik teması kesilmelidir,
• Hasta/yaralının ABC’si değerlendirilmelidir,
• Hasta/yaralıya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir,
• Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir,
• Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle örtülmelidir,
• Tıbbi yardım istenmelidir (Ambulans Tel: 112).

Sıcak çarpması belirtileri nelerdir?

Yüksek derece ısı ve nem sonucu vücut ısısının ayarlanamaması sonucu ortaya bazı bozukluklar çıkar. Az görülen sıcak çarpması, ciddi bir hastalıktır. Tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir. Sıcak çarpmasının belirtileri:

•        Adale krampları
• Güçsüzlük, yorgunluk
• Baş dönmesi, baş ağrısı
• Davranış bozukluğu, sinirlilik
• Solgun ve sıcak deri
• Bol terleme (daha sonra azalır)
• Mide krampları, kusma, bulantı
• Bilinç kaybı, hayal görme
• Hızlı nabız

Sıcak çarpmasında ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Hasta serin ve havadar bir yere alınır,
• Giysiler çıkarılır,
• Sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir,
• Bulantısı yoksa ve bilinci açıksa su ve tuz kaybını gidermek için 1 litre su + 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz karışımı sıvı ya da soda içirilir.

Donuk belirtileri nelerdir?

Aşırı soğuk nedeni ile soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve kanın pıhtılaşması ile dokuda hasar oluşur. Vücut ısısının birkaç derece düşmesi tolere edilebilir. Ama hayati organlarda ısı 350C’nin altına inerse ölümcül olmaya başlar.

Donuklar şu şekilde derecelendirilir:

Birinci derece: En hafif şeklidir. Erken müdahale edilirse hızla iyileşir. Örnek: Çocuğunuz 20-30 dk kadar kartopu oynadıktan sonra ellerindeki belirtiler birinci derece donuk belirtileri olacaktır.

• Deride solukluk, soğukluk hissi olur,
• Uyuşukluk ve halsizlik görülür,
• Daha sonra kızarıklık ve iğnelenme hissi oluşur.

İkinci derece: Soğuğun sürekli olması ile belirtiler belirginleşir.

• Zarar gören bölgede gerginlik hissi olur,
• Ödem, şişkinlik, ağrı ve içi su dolu kabarcıklar (bül) meydana gelir,
• Su toplanması iyileşirken siyah kabuklara dönüşür.

Üçüncü derece: Dokuların geriye dönülmez biçimde hasara uğramasıdır.

• Canlı ve sağlıklı deriden kesin hatları ile ayrılan siyah bir bölge oluşur. En ciddi lokal soğuk yaralanması olan donukta, dokular gerçekten donar ve hücreler ölür. Kangren gelişirse ölü dokuların cerrahi olarak uzaklaştırılması gerekir.

Donukta ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Hasta/yaralı ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir,
• Sakinleştirilir, kesin istirahata alınır ve hareket ettirilmez,
• Kuru giysiler giydirilir,
• Sıcak içecekler verilir,
• Su toplamış bölgeler patlatılmaz, bu bölgelerin üstü örtülür,
• Donuk bölge ovulmaz, kendi kendine ısınması sağlanır,
• El ve ayaklar yukarı kaldırılır,
• Tıbbi yardım istenir (Ambulans Tel: 112).

TEMEL YAŞAM DESTEĞİ

by boyutpedia | Oct 23, 2021 | Bebekler ve Çocuklar İçin Temel İlk Yardım, Pilates, Sağlık, Sağlık Dizisi

ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

by boyutpedia | Oct 23, 2021 | Bebekler ve Çocuklar İçin Temel İlk Yardım, Pilates, Sağlık, Sağlık Dizisi

ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

Zehirlenme nedir?

Vücuda zehirli (toksik) bir maddenin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasıdır.

Vücuda dışarıdan giren bazı yabancı maddeler, vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verebileceğinden zehirli (toksik) olarak kabul edilirler.

Zehirlenmelerin:

• Yüzde 90’ı evlerde olmaktadır.
• Yüzde 60’ı 5 yaş altı çocuklardır.
• Bu çocukların yüzde 5’i hayatlarını kaybetmektedir.
• 18 yaş üstündekilerde ölüm oranı daha yüksektir.

Zehirlenmelerde genel belirtiler nelerdir?

Sindirim sistemi bozuklukları: Bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal

Sinir sistemi bozuklukları: Bilinç kaybı, havale, rahatsızlık hissi, hareketlerde uyumsuzluk

Solunum sistemi bozuklukları: Nefes darlığı, morarma, solunum durması.

Dolaşım sistemi bozuklukları: Nabız bozukluğu, kalp durması.

Zehirlenme hangi yollarla meydana gelir?

Zehirlenme yolları 3 grupta toplanır.

Sindirim yoluyla: En sık rastlanan zehirlenme yoludur. Sindirim yoluyla alınan zehirler genellikle ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve aşırı alkoldür.

Solunum yoluyla: Zehirli maddenin solunum yolu ile alınmasıyla oluşur. Genellikle karbonmonoksit (tüp kaçakları, şofben, bütan gaz sobaları), lağım çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeninde kullanılan klor, yapıştırıcılar, boyalar, ev temizleyicileri gibi maddeler ile oluşur.

Cilt yoluyla: Zehirli madde vücuda direk deri aracılığı ile girer. Bu yolla olan zehirlenmeler böcek sokmaları, hayvan ısırıkları, ilaç enjeksiyonları, saç boyaları, zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deriden emilmesi ile oluşur.

Sindirim yoluyla zehirlenmede ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Bilinç kontrolü yapılır,
• Ağız zehirli madde ile temas etmişse su ile çalkalanır, zehirli madde ele temas etmişse el sabunlu su ile yıkanır,
• Yaşam bulguları değerlendirilir; solunum ve kalp durmuşsa Temel Yaşam Desteği’ne başlanır.
• Kusma, bulantı, ishal gibi belirtiler değerlendirilir,
• Kusturulmaya çalışılmaz, özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmaz,
• Bilinç kaybı varsa koma pozisyonu verilir,
• Üstü örtülür,
• Tıbbi yardım istenir (Ambulans Tel: 112),
• Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir;

– Zehirli maddenin türü nedir?

– İlaç ya da uyuşturucu alıyor mu?

– Hasta saat kaçta bulundu?

– Evde ne tip ilaçlar var?

Solunum yolu ile zehirlenmelerde hasta temiz havaya çıkarıldıktan sonra yapılacak ilk iş cam ve kapıların açılması ve zehirli ortamın havalandırılmasıdır.

Solunum yolu ile zehirlenmelerde ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Öncelikle zehirli maddenin size zarar vermesini engelleyici önlemleri almalısınız,
• Hasta temiz havaya çıkarılır yada cam ve kapı açılarak ortam havalandırılır,
• Yaşamsal belirtiler değerlendirilir (ABC),
• Yarı oturur pozisyonda tutulur,
• Bilinç kapalı ise koma pozisyonu verilir,
• Tıbbi yardım istenir (Ambulans Tel: 112),
• İlk yardımcı müdahale sırasında kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemleri almalıdır,
• Solunum yolunu korumak için maske veya ıslak bez kullanılır,
• Elektrik düğmeleri ve diğer elektrikli aletler ve ışıklandırma cihazları kullanılmaz,
• Yoğun duman varsa hastayı dışarı çıkarmak için ip kullanılmalıdır,
• Derhal itfaiyeye haber verilir (Tel: 110).

İlk yardımcı kendisini zehirli maddeden korumak için bir bez veya maske kullanmalıdır.

Cilt yolu ile zehirlenmelerde ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Yaşam bulguları değerlendirilir,
• Ellerin zehirli madde ile teması önlenmelidir,
• Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır,
• 15-20 dakika boyunca deri bol suyla yıkanmalıdır,
• Tıbbi yardım istenir (Ambulans Tel: 112).

Cilt yolu ile zehirlenmelerde deri 15-20 dakika boyunca bol suyla y›kan›r.

Zehirlenmelerde genel ilk yardım kuralları nelerdir?

•         Zehirlenmeye neden olan maddeyi uzaklaştırmak (Kirli madde vücuttan ne kadar çabuk uzaklaştırılırsa o kadar az miktarda emilir.)
•          Hayati fonksiyonların devamının sağlanması
• Sağlık kuruluşuna bildirmek (Ambulans Tel: 112).
•          Mümkünse zehirli maddenin örnekleri analiz için hastaneye götürümek.

GENEL İLK YARDIM BİLGİLERİ

by boyutpedia | Oct 23, 2021 | Bebekler ve Çocuklar İçin Temel İlk Yardım, Pilates, Sağlık, Sağlık Dizisi

GENEL İLK YARDIM BİLGİLERİ

İlk yardım nedir?

Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

Acil tedavi nedir?

Acil tedavi ünitelerinde, hasta/yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir.

İlk yardımcı kimdir?

İlk yardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan, eğitim almış kişi ya da kişilerdir.

İlk yardım ve acil tedavi arasındaki fark nedir?

Acil tedavi, tıbbi eğitim almış profesyonel sağlık görevlileri tarafından yine profesyonel tıbbi araç ve gereç ile yapılır. İlkyardım ise ilk yardım eğitimi almış herkesin olayın olduğu yerde bulabildiği malzemeleri kullanarak yaptığı hayat kurtarıcı müdahaledir.

İlk yardımın öncelikli amaçları nelerdir?

• Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,
• Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
• Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek,
• İyileşmeyi kolaylaştırmak.

İlk yardımın temel uygulamaları nelerdir?

İlkyardım temel uygulamaları Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilir.

Koruma:

Her şeyden önce kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için acil tedbirleri almak gerekir. Bunun için de İlkyardımcı Kurtarma faaliyetlerine başlamadan önce olay yeri değerlendirmesi yapmalıdır. Olay yerinde gaz kaçağı devam ediyor mu, araç trafiği açısından gelişebilecek ikincil kazalara karşı önlem alınmış mı, vb. açıdan güvenlik önlemleri alınmalıdır.

Bildirme:

Olay/kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir. Türkiye’de ilk yardım gerektiren her durumda telefon iletişimleri, 112 acil telefon numarası üzerinden yapılmaktadır.

 Kurtarma (Müdahale):

Olay yerinde hasta/yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır. Asla iki veya daha çok sayıda yaralıya aynı anda ilk yardım yapılamadığını bilmeliyiz. Önceliği olan yaralı tespit edilmelidir. Solunum ve dolaşımı tehlikede olan yaralıdan başlamak gerekir.

112’nin aranması sırasında nelere dikkat edilmelidir?

Acil bir durum karşısında unutulmaması gereken en önemli konu yardım istemektir. Yardım çağrılırken ihtiyaca göre en uygun merkezin aranabilmesi önemlidir. Ancak o anda aranabilecek doğru numaraların hatırlanması zor olabileceğinden bizler için en önemli olan 112 Acil Yardım servisinin numarası unutulmamalıdır. Hatta çocuklarımıza da 112’nin nasıl aranacağını öğretelim. Bu numara arandığında karşınıza sağlık görevlisi çıkacaktır.

Görevliye olayı aktardığınızda size acil ambulans ve doktor göndereceği gibi, istendiğinde itfaiye-polis-jandarma ve diğer merkezleri de arayarak bilgi verecek ve onları da olay yerine yönlendirecektir.

112’yi ararken…

• İlkyardımın bir insanlık görevi olduğu unutulmamalıdır,
• Sakin olunmalı yada sakin olan bir kişinin araması sağlanmalıdır,
• 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmelidir,
• Kesin yer ve adres bilgileri verilirken, olayın olduğu yere yakın bir caddenin ya da çok bilinen bir yerin adı verilmelidir,
• Kimin, hangi numaradan aradığı bildirilmelidir,
• Hasta/yaralı(lar)ın adı ve olayın tanımı yapılmalıdır,
• Hasta/yaralı sayısı ve durumu bildirilmelidir,
• Eğer herhangi bir ilk yardım uygulaması yapıldıysa, nasıl bir yardım verildiği belirtilmelidir,
• 112 hattında bilgi alan kişi, gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmamalıdır.
• Gelen profesyonel acil yardım ekibine bilgi aktarımını tam yaparak hasta/yaralı teslim edilmelidir.

İlk yardımcının özellikleri nasıl olmalıdır?

Olay yeri, genellikle insanların telaşlı ve heyecanlı oldukları ortamlardır. Bu durumda ilk yardımcı sakin ve kararlı bir şekilde olayın sorumluluğunu alarak gerekli müdahaleleri doğru şekilde yapmalıdır. Bunun için bir ilk yardımcıda aşağıdaki özelliklerin olması gerekmektedir:

• İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmak,
• Önce kendi can güvenliğini korumak,
• Sakin, kendine güvenli ve pratik olmak,
• Eldeki olanakları değerlendirebilmek,
• Olayı anında ve doğru olarak haber vermek (112’yi aramak),
• Çevredeki kişileri organize edebilmek ve onlardan yararlanabilmek,
• İyi bir iletişim becerisine sahip olmak.

Hayat kurtarma zinciri nedir?

Bebeğimizi ve çocuğumuzu herhangi bir yaşamsal tehlike ile karşı karşıya kaldığında bir sağlık kuruluşuna götürünceye kadar hayatta kalmasını sağlamak ilk yardım uygulamasıdır. Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur. Son iki halka ileri yaşam desteğine aittir ve ilk yardımcının görevi değildir. Ancak ilk yardımcının görevi olan ilk 2 görev gerçekleşmezse dünyanın en iyi hastanesine hastamızı ulaştırmış olsak bile artık iş işten geçmiştir.

1. Halka:

Sağlık kuruluşuna haber verme (112 arama)

2. Halka:

Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği

3. Halka:

Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler

4. Halka:

Hastane acil servisleri

İlk yardımın ABC’si nedir?

Önce çocuğun/bebeğin bilinci kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir:

A.Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi

B.Solunumun değerlendirilmesi (BakDinleHisset)

C.Kan dolaşımının sağlanması  (Kalp masajının yapılması)

BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA İLK YARDIM

by boyutpedia | Oct 23, 2021 | Bebekler ve Çocuklar İçin Temel İlk Yardım, Pilates, Sağlık, Sağlık Dizisi

BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA İLK YARDIM

Bilinç bozukluğu / bilinç kaybı nedir?

Beynin normal faaliyetlerindeki bir aksama nedeni ile uyku halinden başlayarak (bilinç bozukluğu), hiçbir uyarıya cevap vermeme haline kadar giden (bilinç kaybı) bilincin kısmen yada tamamen kaybolması halidir.

Bayılma (Senkop): Kısa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybıdır. Beyne giden kan akışının azalması sonucu oluşur.

Koma: Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması ya da yok olması ile ortaya çıkan uzun süreli bilinç kaybıdır.

Bilinç kaybı nedenleri nelerdir?

Bayılma nedenleri:

• Korku, aşırı heyecan
• Sıcak, yorgunluk
• Kapalı ortam, kirli hava
• Aniden ayağa kalkma
• Kan şekerinin düşmesi
• Şiddetli enfeksiyonlar

Koma nedenleri:

• Düşme veya şiddetli darbe
• Özellikle kafa travmaları
• Zehirlenmeler
• Aşırı alkol, uyuşturucu kullanımı
• Şeker hastalığı
• Karaciğer hastalıkları
• Havale gibi ateşli hastalıklar

Bilinç bozukluğu belirtileri nelerdir?

Bayılma (Senkop) Belirtileri:

• Baş önmesi, baygınlık, yere düşme
• Bacaklarda uyuşma
• Bilinçte bulanıklık
• Yüzde solgunluk
• Üşüme, terleme
• Hızlı ve zayıf nabız

En önemli bayılma nedenlerinden biri de kan şekerinin düşmesidir.

Koma belirtileri:

• Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması
• Sesli ve ağrılı dürtülere tepki olmaması
• İdrar ve dışkı kaçırma

Bilinç bozukluğu durumunda ilk yardım nasıl olmalıdır?

Kişi başının döneceğini hissederse;

• Sırt üstü yatırılır, ayakları 30 cm. kaldırılır,
• Sıkan giysiler gevşetilir,
• Kendini iyi hissedinceye kadar dinlenmesi sağlanır.

Eğer kişi bayıldıysa;

• Sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm kaldırılır,
• Solunum yolu açıklığı kontrol edilir ve açıklığın korunması sağlanır,
• Sıkan giysiler gevşetilir,
• Kusma varsa başı yan pozisyonda tutulur,
• Solunum kontrol edilir,
• Etraftaki meraklılar uzaklaştırılır.

Bilinç kapalı ise:

• Hasta/yaralının yaşam bulguları değerlendirilir (ABC),
• Hasta/yaralıya koma pozisyonu verilir,
• Yardım çağrılır

            (Ambulans Tel: 112),

• Sık sık solunum ve nabız kontrol edilir,
• Yardım gelinceye kadar yanında beklenir.

Koma pozisyonu (yarı yüzükoyun-yan pozisyon) nasıl verilir?

• Hasta sesle veya omzundan hafif sarsarak  uyarılır ve bilinç kontrol edilir,
• Sıkan giysiler gevşetilir,
• Ağız içinde yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir,
• Bak, dinle, hisset yöntemi ile solunum kontrol edilir,
• Hasta/yaralının döndürüleceği tarafa diz çökülür,
• Hasta/yaralının karşı tarafta kalan kolu karnının üzerine konur,
• Karşı taraftaki bacağı dik açı yapacak şekilde kıvrılır,
• İlk yardımcıya yakın olan kolu baş hizasında omuzdan yukarı uzatılır,
• Karşı taraf omuz ve kalçasından tutularak bir hamlede çevrilir,
• Üstteki bacak, kalça ve dizden bükülerek öne doğru destek yapılır,
• Alttaki bacak, hafif dizden bükülerek arkaya destek yapılır,
• Başı uzatılan kolun üzerine yan pozisyonda hafif öne eğik konur,
• Tıbbi yardım (Ambulans Tel: 112) gelinceye kadar bu pozisyonda tutulur,
• 3-5 dakika ara ile solunum ve nabız kontrol edilir.

Havale nedir?

Sinir sisteminin merkezindeki bir tahriş (irritasyon) yüzünden beyinde meydana gelen elektriksel boşalmalar sonucu oluşur. Vücudun adale yapısında kontrol edilemeyen kasılmalar olur.

Havale nedenleri nelerdir?

• Kafa travmasına bağlı beyin yaralanmaları
• Beyin enfeksiyonları
• Yüksek ateş
• Bazı hastalıklar

Nedenlerine göre havale çeşitleri nelerdir?

• Ateş nedeniyle oluşan havaleler
• Sara krizi (Epilepsi)

Ateş nedeniyle oluşan havale nedir?

Herhangi bir ateşli hastalık sonucu vücut sıcaklığının 38°C’nin üstüne çıkmasıyla oluşur. Genellikle 6 ay-6 yaş arasındaki çocuklarda rastlanır.

Küçük çocuklarda 380C’nin üzerinde seyreden ateş havale riski taşır.

Ateş nedeniyle oluşan havalede ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Öncelikle hasta ıslak havlu ya da çarşafa sarılır,
• Ateş bu yöntemle düşmüyorsa oda sıcaklığında bir küvete sokulur,
• Tıbbi yardım istenir (Ambulans Tel: 112).

Sara krizi (Epilepsi) nedir?

Kronik bir hastalıktır. Doğum sırasında ya da daha sonra herhangi bir nedenle beyin zedelenmesi oluşan kişilerde gelişir. Her zaman tipik sara krizi karakterinde olmasa da bazı belirtilerle tanınır.

Sara krizini davet eden bazı durumlar olabilir. Örneğin uzun süreli açlık, uykusuzluk, aşırı yorgunluk, kullanılan ilaçların doktor izni dışında kesilmesi ya da değiştirilmesi, hormonal değişiklikler sara krizinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bazı durumlarda sara krizi, madde bağımlılarının geçirdiği madde yoksunluk krizi ile karıştırılabilir.

Sara krizinde ilk yardım nasıl olmalıdır?

• Olayla ilgili güvenlik önlemleri alınır; örneğin kişi yol ortasında kriz geçiriyorsa olay yerindeki trafik akışı kesilmelidir.
• Kriz, kendi sürecini tamamlamaya bırakılır,
• Hasta bağlanmaya çalışılmaz,
• Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmaz,
• Genel olarak yabancı herhangi bir madde kullanılmaz, koklatılmaz ya da ağızdan herhangi bir yiyecek içecek verilmez,
• Kendisini yaralamamasına dikkat edilir,
• Başını çarpmasını engellemek için başın altına yumuşak bir malzeme konur,
• Yaralanmaya neden olabilecek gereçler etraftan kaldırılır,
• Sıkan giysiler gevşetilir,
• Kusmaya karşı tedbirli olunur,
• Düşme sonucu yaralanma varsa gerekli işlemler yapılır.

YAPMAYIN!

• Tehlike yoksa hastayı kaldırmayın, hareket ettirmeyin.
• Yiyecek, içecek vermeyin.
• Sara nöbeti geçiren hastanın kasılmalarına engel olmaya, çenesini açmaya ve onu uyandırmaya çalışmayın! Unutmayın ki her nöbet mutlaka durur.