Meta programlar

by boyutpedia | Oct 25, 2021 | Çapa atma, Çıktıları belirleme, Dil, Durum yönetimi, İletişim, İletişimde avantaj yaratma, NLP nin iletişim modeli, Nöro linguistik programlama (NLP), Sağlık, Temsil sistemleri

Meta programlar

Olaylara tek bir açıdan değil de birçok açıdan değişik insanların gözüyle bakabilmek yararlıdır. Meta program kategorileri değişik bakış açılarını, bireysel kalıpları tanımada yol göstericidir. 

Meta-programlar dünyayı deneyimlediğimiz bireysel kalıplardır. Çevrede içeri alamayacağımız kadar çok bilgi vardır ve bu nedenle de kişisel deneyim yoluyla uygun olanları sistemden içeri alırız. Örneğin bir bardak suyun yarısını için. Bazı insanlar bardağın yarıya kadar dolu olduğunu, bazıları da yarı boş olduğunu söyler. Bazı insanlar kesin olarak var olanı, bazıları da eksik olanı görür. Meseleye her iki şekilde bakmanın da yararları vardır. Çoğu insan bu iki şekilden birini tercih etme eğilimindedir.

Bir sürü meta-program kategorisi vardır. Kendi dilinizi ve dünya görüşünüzü düşünmeye zaman ayırmak faydalı olur. Herhalde bazı şeyleri yaparken tercihleriniz vardır. Bir durumda belirli bir şekilde davranırken, bir başka durumda da farklı davranabilirsiniz.

İnsanları etkilemek için hangi dilin kullanılması gerektiğini düşünürken  aşağıdaki kategoriler geçerlidir. Aynı veya benzer dili kullanırsanız, onların meta-programlarına uymuş olursunuz.

Her insan olayları kişisel deneyimleri ile değerlendirir ve buna göre sonuçlar çıkarır.

Yaklaşmacı – Uzaklaşmacı kişiler

Yaklaşmacı kişiler hedeflerine başarı ile ulaşmalarından güdülenir ve motive olurlar – ‘ulaşmak, elde etmek, sahip olmak, kazanmak, almak’.

Uzaklaşmacı kişiler ise sorunları çözme veya sorunlardan uzak durma yönünde motive olurlar – ‘uzak durmak, uzaklaşmak, çözmek, önlemek’.

Proaktif – Reaktif

Proaktif insanlar eylemi başlatır. Eylemle motive olurlar – ‘dene, yap, insiyatif kullan, şimdi, yapacağım, beklemeye ne gerek var?’

Reaktif insanlar geri durup anlamaya çalışır – ‘bir düşünelim, düşün, yapsam mı, yapabilir miyim, açıklığa kavuşturmak lazım, analiz gerekir’.

İçsel – Dışsal

İçsel insanlar standartlarını kendileri belirler ve karar verir – ‘Memnunum, bir iyi yaptığım zaman mutlaka bilirim, buna ancak kendin karar verebilirsin’.

Dışsal insanlar iyi yapıp yapmadıklarını anlamak için başkalarının standartlarını kullanır – ‘Geri beslemeye ihtiyacım var, falanca şöyle düşünüyor, ya bir gören olursa, müşterilerim memnun’.

Genelci – Spesifik

Genelci insanlar resmin tamamını görmeyi, genel bir bakışı, büyük bilgi kütlelerini tercih eder – ‘Genelde, temel olarak, asıl konu, kavram, önemli olan şu ki’.

Spesifikçi insanlar ayrıntılara özen gösterir ve adım adım ilerler – ‘tam olarak, kesinlikle, özel olarak,     hangi sırayla?’

Aynılık – Farklılık

Aynılık insanları, benzerliklere ve ortak çıkar alanlarına odaklanır – ‘Temelde aynı, ortak noktamız bu, önceden olduğu gibi, bildiğiniz gibi’.

Farklılık insanları değişiklik ve yenilikleri vurgular ve farklı olanı seçip bulur – ‘yepyeni bir kavram, yeni bir yaklaşım, eşsiz bir ürün, devrim niteliğinde’.

Karar alma – Duyuları kullanma

Bazı insanlar karar alır çünkü bu şekilde görmek doğru gelir – ‘göster, durumu aydınlat, bakayım’.

Bazı insanlar karar alır çünkü bu şekilde duymak doğru gelir – ‘söyle, tartışalım, kulağa hoş geliyor, diğerleri ne der?’

Bazı insanlar karar alır çünkü bu şekilde hissetmek doğru gelir – ‘kendimi iyi hissetmemi sağlıyor, anlamı geliyor, öyle seziyorum, nasıl olduğunu sorma biliyorum işte’.

Uyum

by boyutpedia | Oct 25, 2021 | Çapa atma, Çıktıları belirleme, Dil, Durum yönetimi, İletişim, İletişimde avantaj yaratma, NLP nin iletişim modeli, Nöro linguistik programlama (NLP), Sağlık, Temsil sistemleri

Uyum

Uyum

Daha önce de bahsettiğimiz gibi iletişim sözcüklerden başka şeyleri de içerir. İletişimde asıl etkinin aşağıdaki oranlarda olduğundan söz etmiştik:

55% – vücut dili

38% – ses

7% – asıl içerik

Bu araştırma sunumlara dayandırılmıştır ve duruma göre değişebilir. Bununla birlikte pek çok iletişimde vücudun duruşu, ifadeler, göz teması ve ses tonu kullandığımız sözcüklerden çok daha önemlidir. Etkili bir iletişim kurabilmek için uyum yeteneğine sahip olmak gerekir. Karşıdaki insanla aynı görüşte olmanız gerekmese de ona tepki vermeniz ve anlaşıldığı duygusunu hissettirmeniz gerekiyor.

Karşımızdaki insanın vücut dili ve ses tonu açısından uyum ve aynalama yöntemini kullanarak ve deyim yerindeyse ‘onun dansına katılarak’ uyum yaratabiliriz. Böylece kendi dünyamız ile onun dünyası arasında bir köprü kurulur ve etkili iletişimin temeli olan güven oluşur. Kendinizi karşıdaki insanın deneyimine göre ayarlama anlamına gelen bu işleme ahenk kurma diyoruz. İletişim sanatı, ayak uydurmak ve sonra karşı tarafı yavaş yavaş amaçladığınız noktaya doğru yönlendirmek demektir. Sözel olmayan bazı eşleştirme ve yansıtma örnekleri şunlardır:

Gerçeklik haritaları

by boyutpedia | Oct 25, 2021 | Çapa atma, Çıktıları belirleme, Dil, Durum yönetimi, İletişim, İletişimde avantaj yaratma, NLP nin iletişim modeli, Nöro linguistik programlama (NLP), Sağlık, Temsil sistemleri

Gerçeklik haritaları

Dünyayı araştırmak için duyularımızı (görme, duyma, dokunma, tat ve koku) kullanırız. Ama bize sunulan herşeyi algılamamız imkansızdır. Bu nedenle, içeri alacağımız veya dışarıda bırakacağımız şeyleri süzen algılama filtrelerimiz vardır.

Bu filtreler bireyseldir ve kendi deneyimlerimiz, kültürümüz, yetişme tarzımız, inançlarımız, değerlerimiz ve varsayımlarımıza dayalıdırlar. Gerçekliği araştırırken algılamamız içeriden gelir. Gerçekliği algıladığımızı düşünebiliriz ama aslında yaptığımız şey, diğer insanlardan farklı olabilecek kendi kişisel gerçekliğimizi yaratmaktır.

Bu süreci düşünmenin yararlı bir yolu, onu harita yapımıyla karşılaştırmaktır. Ortada bir toprak parçası vardır ve haritalar bunu anlamamıza yardımcı olur. Ama haritalar seçicidir ve içerdikleri bilgi tipleri kullanım amaçlarına göre değişir. Örneğin bir TEM yolu, yürüyüş yolundan çok farklı olabilir.

Şunu aklınızdan çıkarmayın: harita bölgenin kendisi değildir.

Filtrelerimizi değiştirerek kişisel haritamızın hazırlanışı üzerinde denetim kurabiliriz. Dar ve içi boş inançlar, kuru ve kısıtlı haritalara yol açar. Algılama filtrelerimizi değiştirirsek, dünya daha zengin ve heyecan verici bir hale gelebilir.

İnsanların çok farklı dünya haritalarına sahip olabileceklerini unutmamalıyız. Bir grup insana ‘güzellik’ sözcüğünden bahsedildiğinde gruptaki insanlardan birisi çok uzaklardaki dağları, bir başkası güneşli bir kumsalı ve bir diğeri sevgilisinin yüzünü görebilir veya şarkı söylediğini işitebilir. Yine bir başkası da içinde harika bir duygu hissedebilir.

Deneyimlerimizi kendimize ve başkalarına açıklamak için haritalar kullanırız. Etkili bir iletişim kurmak için başka insanların dünya haritalarını anlamak ve takdir etmek zorundayız.

Herkesin algılama filtresi farklıdır. Bu, kişinin deneyimlerine, inançlarına, değerlerine, kültürüne, yetişme tarzına, ön yargılarına ve varsayımlarına göre değişir. İnsanlar gerçekliği algılarken bu faktörlerin etkisi yoğun olarak görülür.

Etkili iletişim

by boyutpedia | Oct 25, 2021 | Çapa atma, Çıktıları belirleme, Dil, Durum yönetimi, İletişim, İletişimde avantaj yaratma, NLP nin iletişim modeli, Nöro linguistik programlama (NLP), Sağlık, Temsil sistemleri

Etkili iletişim

İyi diyalog kurabilmenin yolu, diğer insanların düşüncelerini ve hislerini anlamak ve takdir etmekle mümkündür.

İletişimde vücut dilinin, göz temasının ve ses tonunun rolü tartışılmazdır.   Öyle ki çoğu zaman bunlar sözcüklerin     önüne geçer.

İletişim diğer insanlarla –tesadüfi konuşma, ikna, öğretme, görüşme- her türlü etkileşimi tanımlamada kullanılabilecek bir sözcüktür ve minimum iki insanı gerektiren dinamik bir süreçtir.

İletişim sırasında neler olur? Bir insan dikkatini bir başkasına verdiği zaman karşısındakinin söylediği ve yaptığı şeyi sistemine alır. İnsan kendi içsel düşünce ve duygularıyla temas kurar ve kendi bireysel tarzıyla tepki verir. Karşıdaki insan da dikkatini ona verir ve böylece iletişim devresi oluşur.

İletişim söylediğimiz sözcüklerden çok daha fazlasını içerir. Hiçbir şey söylememek bile bir iletişim yöntemidir. Bir grup insanla iletişim sırasında asıl etkinin %55 oranında vücut dili–duruş, el hareketleri, göz teması, vs., %38 oranında ses tonu ve sadece %7 oranında söylenen sözcüklerden kaynaklandığını kanıtlayan araştırmalar yapılmıştır. Bu yüzdeler elbette bazı durumlarda değişiklik gösterebilir. Ama öyle görünüyor ki mesajınızı karşı tarafa ulaştırırken önemli olan ne söylediğiniz değil, nasıl söylediğinizdir.

Basit bir cümle düşünün – ‘Annemin baklavasını seviyorum’. Vurgulamayı farklı sözcükler üzerine koyarak bu cümleyi birkaç kez söyleyin. Sesinizin ton, yükseklik ve tınısını değiştirmenin cümlenin anlamını nasıl değiştirebileceğini göreceksiniz. Sonra el hareketleri ekleyin, aşağı veya yukarı bakın, hareketli veya hareketsiz olun, hızlı veya yavaş nefes alın. Mesajı aldınız mı?

İletişiminizi değiştirmek için vücut dilinizi, el ve ayak hareketlerinizi, sesinizin ton, vurgu ve yüksekliği ile kullandığınız sözcükleri düşünün.

İnsanlarla diyalogta etkili iletişim için sizin ne söylediğiniz değil, söylediğiniz şeyin karşı tarafı nasıl etkilediği önemlidir. Bu nedenle insanların verdiği tepkilere dikkat edilmelidir.

Etkili iletişime yönelik üç adım

Hedefinizi bilin

Bir kişi veya bir grupla iletişimde bulunurken, eğer ne elde etmek istediğinizi önceden bilirseniz daha etkili olabilirsiniz. Çıktınızı olumlu, spesifik ve karşıdaki insanla aynı yönde yaparsanız faydalı olur.

Duyularınızı açın

Amaçladığınız mesajı aktarıp aktaramadığınızı anlamanın tek yolu karşıdaki insan tarafından nasıl algılandığının farkına varmaktır. O insanın içsel düşünme ve duyguları dış davranışlarına yansır. İnsanların nasıl tepki verdiğini anlamak istiyorsanız vücut duruşlarına, nefes alışverişlerine, deri rengine, göz hareketlerine, el ve ayak hareketlerine, yüz ifadelerine ve seslerinin ton ve kalitesindeki değişikliklere dikkat edin.

Esnek olun

Etkili bir iletişimci olmak istiyorsanız her zaman için şu ilkeye göre hareket edin: İletişimin anlamı, aldığınız tepkidir.

İletişim bir devredir. Yaptığınız şeyler karşınızdakini etkiler ve onun yaptığı şeyler de sizi etkiler. İnsanların tepkilerini izlerken aslında amaçladığınızdan farklı bir mesaj aktarmış olduğunuzu görürseniz, bunu faydalı bir geri besleme olarak kabul edin ve istediğiniz tepkiyi alıncaya kadar iletişim şeklinizi değiştirin.

Milton Model

by boyutpedia | Oct 25, 2021 | Çapa atma, Çıktıları belirleme, Dil, Durum yönetimi, İletişim, İletişimde avantaj yaratma, NLP nin iletişim modeli, Nöro linguistik programlama (NLP), Sağlık, Temsil sistemleri

Milton Model

Öğrenebileceğiniz ve hatırlayabileceğiniz hipnotik dil kalıpları

Dolaylı emirler

Daha geniş bir cümle yapısı içinde yer alan emir kalıplarıdır. Örnek:

Rahatlamaya başlayabilirsin.

Kısa bir süre sonra kendini çok iyi hissedeceksin.

Negatif emirler

“Pembe filleri düşünme” ilkesidir. Genellikle negatif bir şekilde verilen emir cümlesinin içindeki olumlu kısma tepki verilir (aşağıdaki örnek cümlelerde tepki verilecek olumlu kısımların altı çizilmiştir.) Örnek:

Herşeyi anlamaya çalışma.

Bana söylemek istediğinden daha fazla şey anlatma.

Milton Model, bazı soru teknikleri ve emir kalıplarıyla başarılı diyaloglar kurmanızı sağlar.

Dolaylı sorular

Daha geniş bir cümle yapısı içinde yer alan dolaylı sorulardır. Örnek:

Bunun nasıl üstesinden geldiğini merak ediyorum.

Açılış saatlerinin saat kaçta olduğunu öğrenmek istiyorum.

Bilinçdışı ile direkt iletişim kurmak ve kalıcı değişimler gerçekleştirebilmek, NLP modelleri ile mümkün.          

Yığılmış dil bilim varsayımları

“Farklı varsayımları aynı cümle içinde yığmak bu cümlelerin güçlü bir şekilde kullanılmasını sağlar. Ne kadar varsayım olursa dinleyen kişi için cümleyi, soruyu anlamak ve bir varsayımı diğerinden ayırmak o kadar zorlaşır. Aşağıdaki cümle, pek çok yığılmış varsayımın kullanıldığı bir örnektir:

Ne kadar yakında bilmiyorum ama yakın bir zamanda bilinç dışının zaten yapmış olduğu öğrenmeleri fark edeceksin çünkü gevşeme sürecini rahat bir şekilde devam etmeden ve içindeki diğer senin hoşuna gidecek yararlı bir şeyi öğrenmesini sağlamadan önce öğrendiğinin bilincinde olman önemli değildir.

İletişimsel kabuller

Bir soruya düz anlamıyla cevap verilmesini değil de o soruyla ilgili tipik bir tepki verilmesini sağlayan, evet/hayır sorularıdır.

Örnek:

Saat kaç biliyor musun? (Bu sorunun cevabı “Evet, biliyorum” değil de örneğin “Evet, saat bir” olabilir.)

Kapı kilitlendi mi?

NLP’nin kazandırdıkları

Yakın gelecekte, NLP’nin daha yaygın kullanımıyla, iletişimde büyük ilerlemeler kaydedilecektir. Özellikle de Meta Model kalıplarının kullanımı bunda etkili olacaktır.

Organları kullandığımız dil

Günlük dilde organların ve onların işlevlerinin mecazi bir şekilde kullanılmasıdır. Örnek:

Tam anlamıyla baş belası bir insan.

Gönlüm ona aktı.

(Organların mecazi bir şekilde kullanımı gerçekleşebileceği için bu tür bir dil kullanırken dikkatli olmak lâzım çünkü örneğin baş belası olarak nitelendirdiğimiz kişi gerçek hayatta baş ağrısına neden olabilir.)

Dil, bilinçli kullanıldığında insanın ruhuna ve psikolojisine etki ederek, kişi üzerinde kontrol sağlayabilmektedir.

Ters Meta Model kalıpları

Bir yüzey yapısını açıklığa kavuşturmak için daha çok bilgi toplamak yerine, dildeki özellikle genelleme, silme ve çarpıtma gibi yapıları sanatlı bir şekilde ve üstü kapalı olarak kullanmaktır.

Örnekler:

Nedensel bağlaçlar, isimleştirmeler, referans indeksinin olmayışı, basit silmeler, karşılaştırmalı silmeler, belirsiz fiiller, zarflar, evrensel niteleyenler, gereklilik ve olasılık öğeleri, neden-sonuç, yanlış eşitlemeler, kıyas nesnesinin yokluğu ve zihin okuma.

Zamanla ilgili öğeler

Bunlar zamanla veya zamanın geçişiyle ilgili öğelerdir. Örnek:

Saniyeler geçtikçe, kendini daha gevşemiş ve rahat hissedeceksin.

Mekansal öğeler

Mekan veya yerle ilgili öğelerdir. Örnek:

Düşüncelerinizi şimdilik bir yana bırakalım.

Alıntılar

Alıntılar herhangi bir şeyi başka bir kaynağa yani başka bir kişiye, zamana, yere, duruma atıfta bulunarak söylemenizi sağlar. Böylece bir şey söyleyebilir ve söylediğiniz şey için sorumluluk almak zorunda kalmazsınız. Örnek:

Dolaylı anlatım: Arkadaşlarım dışarı çıktığım zaman gevşememi ve kendimi rahat hissetmemi söyler.

Dolaysız anlatım: Daha şimdi bir müşterimle konuştum ve o bana “Bu harika bir teknik!” dedi.

“Değil mi?” soruları

Cümlelerin sonuna “değil mi?” ifadesinin eklenmesiyle, ifadenin soruya dönüştürülmesidir. Örnek:

“Öyle, değil mi?” “Yaparsın, değil mi?” “Yapabilirsin, değil mi?” “Anlıyorsun, değil mi?” “Güzel, değil mi?”

Davranışsal ön kabuller

Bir tepki oluşturan davranışsal göstergelerdir. Örnek:

El sıkışmak için elinizi uzatmanız.

Beyninizi kullanarak kendinizi değiştirebilirsiniz

NLP çok büyük bir etki gücüne sahiptir. Teknolojinin imkanlarının kullanılmasıyla birlikte her geçen gün bu sistemle tanışan insanların sayısı artmaktadır.

NLP’nin sunduğu bilgileri gerek kendi yaşamınızla gerekse başka insanların deneyimleriyle karşılaştırarak sınayabilirsiniz. Böylece doğruluğuna bizzat kendiniz yaşayarak şahit olabilirsiniz.

Bir gruba özgü özelliklerin ihlal edilmesi

İnsanlara özgü belirli süreç veya ilişkilerin, normalde bu özelliklere sahip olmayan bir şey için kullanılarak ihlal edildiği süreçtir. Örnek:

Domates kendini iyi hissedebilir.

Nedensel bağlantılar (basit bağlaç, nedensellik belirten bağlantılar, direkt neden-sonuç bağlantısı)

Basit bağlaçlar, “ve” ve “ama” dır. Örnek:

İyi yiyecekler yiyor ve kendini mutlu hissediyorsun.

Nedensellik belirten bağlaçlar: -iken, -dıkça, bu yüzden, sırasında, önce, sonra, takiben, boyunca. Örnek:

Saatin tik taklarını duydukça, kendini daha gevşemiş hissedeceksin.

Direkt neden-sonuç kelimeleri: yapacak, mecbur bırakacak, neden olacak, gerektirecek, çünkü, için. Örnek:

Saat tik tak sesleri çıkardığı için, kendini gevşemiş hissedeceksin.

Belirsizlik durumuyla ilgili 4 kategori (fonolojik, noktalama, söz dizimsel, kapsam)

Belirsizlik, bir cümlenin birden fazla anlamı olmasıdır.

Fonolojik (ses bilimsel): Benzer sesli kelimelerin farklı anlamlarının olması.

Örnek: gül (fiil)/gül (isim-çiçek adı); yüz (fiil)/yüz (sayı), yaz (fiil)/yaz (mevsim)

Noktalama işaretleri: İki cümlenin, noktalama işaretinin yokluğundan dolayı iç içe girmesi ve hangi cümlenin nerede başlayıp nerede bittiğinin belli olmaması. Örnek:

Oku oğlum baban gibi eşek olma.

Söz dizimsel: Örneğin “dık” ve şahıs ekinin kullanımında bahsedilen kişi “sen” mi “onlar” mı?

Yaptıklarını bir bir anlattı bana. (“Senin yaptıklarını” mı, “Onun yaptıklarını” mı?)

Kapsam: Kullanılan sıfat, ondan sonra gelen birinci ismi mi niteliyor yoksa takiben gelen başka isimleri de niteliyor mu?

Örnek: Beş üçgen ve kare (beş üçgen ve beş kare mi? Beş üçgen ve bir kare mi?)

Meta Model

by boyutpedia | Oct 25, 2021 | Çapa atma, Çıktıları belirleme, Dil, Durum yönetimi, İletişim, İletişimde avantaj yaratma, NLP nin iletişim modeli, Nöro linguistik programlama (NLP), Sağlık, Temsil sistemleri

Meta Model

NLP’nin kullandığı yöntemlerden biri de Meta Model’dir. Meta Model, karşı tarafı daha iyi anlamamızı ve rahat iletişim kurmamızı sağlar.   

Meta Model

Meta Model spesifik sorular kullanmanızı ve bunlar sayesinde bir kişi veya kurumun mevcut gerçeklik anlayışından yeni bir anlam çıkarmanızı sağlayan bir modeldir. Kısacası, karşımızdaki insanın dünya modeli veya haritasını genişletmemize yarar.

İlkeler:

• Harita (dil) ve temsil ettiği arazi aynı şey değildir.
• İnsanlar aynı sözcükleri farklı anlamlarda kullanır çünkü deneyimleri farklı farklıdır.
• Dil kendi başına bir deneyim veya gerçeklik olmayıp, sadece deneyimlediğimiz gerçekliğin temsilidir.
• Davranışlarımıza yol göstermesi için dünya haritası veya modeli yaratırız.
• Deneyimlerimizi kendimize ve başkalarına anlatırken bu harita veya modelleri kullanırız.
• Bütün insan davranışları bireyin dünya harita veya modeli ile yaratılan seçenekler bağlamında anlam kazanır.

Birisi bize anlamlı gelmeyen bir şey söylediği zaman kendi içsel haritalarımızda o deneyimin farklı bir temsili bulunduğunu şimdi biliyoruz.

Duyular aracılığıyla algıladığımız girdileri genelleme, silme ve tahriften geçirerek dünya modellerimizi yaratır ve değiştiririz.

Sözcükler ile onların temsil ettiği anlamlar her zaman aynı değildir. Kişiler kendi yaşam tecrübelerine bağlı olarak sözcükleri algılarlar. Bir sözcükten her insanın anladığı anlam farklı olabilir.

NLP, sisteminde kullandığı kaliteli sorular ile hem iletişim başarısı hem de diyalogda üstünlük avantajı sağlamaktadır.

Meta Model – Kaliteli sorulara devam …

Evrensel üç işlem

Genelleme: Bireyin modeline ait eleman veya parçaların başlangıçtaki deneyimden ayrılıp, deneyimin sadece bir örnek oluşturduğu bütün bir kategoriyi temsil etmesi işlemidir.

Silme: Seçici bir tutumla deneyimin bazı boyutlarına önem verip, geri kalanlarına önem vermeme veya hariç tutma işlemidir.

Bozma: Duyusal verilerle ilgili deneyimlerde değişiklik yapmamızı sağlayan işlemdir.

Bu modelleme işlemlerinin hepsi de hem yararlı, hem de sınırlayıcıdır.

Bu işlemler kendi kendimizle konuşurken aşırı ölçüde kullanıldığı zaman gerçeklik deneyimimize zarar verir. Başkalarıyla konuşurken fazla kullanıldıkları zaman ise gerçeklik deneyimimiz hakkında bilgilerin aktarılmasına zarar verir.

Aşağıdaki spesifik soruları kullanarak silme, tahrif veya genellemeleri orijinal hallerine döndürebilir ve böylece karşımızdaki insanı daha iyi anlar, hem de onun bir olay veya durum hakkındaki deneyimini daha kapsamlı öğreniriz.

NLP’nin sonuca ulaşmaya yönelik planlanmış iletişim modellerini uygulamak, gerek günlük yaşamınızda gerek iş hayatınızda size büyük avantajlar sağlayacaktır.

Meta Model – Kaliteli sorular

Basit silme: Önemli bilgi eksiktir.

“Tam olarak ne/nasıl/kim” veya “kim/ne hakkında” sorularını sorun.

Karşılaştırmalı silme: Karşılaştırılan şeyin dışarıda bırakıldığı karşılaştırmadır.

“Kime/neye kıyasla” sorusunu sorun.

Örneğin: “Onlar daha iyi yapıyor.” “Geçen sefer başaramadım.” “Daha başarılı olmak istiyorum.”

Referans indeksi eksikliği: Bilgi muğlak, aşırı genellenmiş veya belirsizdir.

“Tam olarak kim/ne” sorusunu sorun.

Örneğin: Onlar her zaman, herkes, o, onlar, vs.

Belirsiz fiil: Fiil, net anlamaya izin vermeyecek kadar geneldir.

“Tam olarak nasıl” sorusunu sorun.

Örneğin: “Bu proje çok zor.” “Verdiğin bilgi yanlıştı.”

İsimleştirme: İşlem statik bir olaya dönmüş ve fiil isimleştirilmiştir. İsmi yeniden fiile çevirin ve belirsiz fiil olduğunu ileri sürün.

“Tam olarak nasıl” sorusunu sorun.

Örneğin: “İlişkilerde başarılı değilim … İlişkilerde tam olarak siz nasılsınız?”

“Bu iletişimi zor buluyorum … Tam olarak siz nasıl iletişimde bulunuyorsunuz?”

“Plan yapmayı biliyorsunuz … Tam olarak siz nasıl planlıyorsunuz?”

Evrensel niteleyici: İstisnasız ya hep ya hiç kategorisi. Dolayısıyla her bir, hepsi, herkes, hiç kimse, asla, her zaman gibi seçenekler yoktur.

Abartma yapın veya sorun: “Bunun doğru olmadığı bir zaman hiç olmuş muydu?”

Örneğin: “Herkes kabul ediyor … Herkes mi?”

“Hiç kimse durumu tam anlamıyor … Hiç kimse mi?”

“Asla günaydın demiyorsunuz.” … Bu iddianın doğru olmadığı bir zaman hiç olmuş muydu?”

Özenle seçilmiş, kaliteli sorular, iletişimde konuşmacıyı üstün konuma getirerek, kontrolü ele geçirmesini sağlar.

Meta Model Tepkiler

NLP’nin kalıplara karşı sunduğu Meta Model Tepkiler iletişimde boyut atlamanızı sağlayacak, ufkunuzu genişletecek, konuşmada kontrolü ele geçirmenize olanak tanıyacaktır.

Meta Model – Kaliteli sorulara devam …

Model operatörler

Zorunluluk: -meli, -malı, -mak zorunda, -sa iyi olur.

Olasılık: -ebilmek, -cek, -ememek, imkansız, mümkün değil.

Zorunluluk: “Yapsaydınız/yapmasaydınız ne olurdu?” sorusunu sorun.

Olasılık: “Yapmanızı kim engelliyor?” veya “Yapmaya zorlayan şey nedir?” sorularını sorun.

Örneğin: “Önce bunu bitirmek zorundayım. Bitirseniz/bitirmeseniz ne olur?”

“Bunu yapamam… Yapmanızı engelleyen şey nedir?”

“Bunu yapmamın imkansız olduğunu düşünüyorum. Böyle düşünmenizin nedeni nedir?

Sebep/Sonuç: Bir insanın bir başkasını belirli bir şekilde hissetmeye zorladığını/neden olduğunu düşündürecek şekilde içsel durumları başkalarının davranışlarına bağlama. X’in Y’ye neden olması.

Şu soruları sorun: “X, Y’yi hissetmenize tam olarak nasıl neden oluyor?”

“Daha önce Y olmaksızın X’i hiç hissetmiş miydiniz?”

Örneğin: “Beni kızdırıyor… Tam olarak nasıl kızdırıyor?”

“Şirketin el değiştirmiş olması güvensiz hissetmeme neden oluyor…. Daha önce güvensiz hissetmediğiniz bir şekilde şirket el değiştirmesi yaşamış mıydınız?”

Zihin Okuma: Birisi bir başkasıyla direkt iletişim olmaksızın o kişinin düşüncelerini veya hislerini bildiğini iddia eder.

“Tam olarak nereden biliyorsunuz?” sorusunu sorun.

Örneğin: “Beni sevmiyor… Tam olarak nereden biliyorsunuz?”

“Katılmak istemediğinizi biliyordum… Nereden biliyorsunuz?”

“O projeyi asla bana vermez…. Nereden biliyorsunuz?”

Pasif Cümle: Bireysel dünyalardan kopuk genellemeler. Başkalarına veya başka dünyalara projeksiyon yapılır.

“Kim demiş?”, “Kimin için?” veya “Kimin dünya modeline (inançlarına) göre?” sorularını sorun.

Örneğin: “Dünya ekonomisi çöküyor. Kim demiş?”

“Böyle yapılması gerekir… Kime göre?”

NLP iletişime yeni bir boyut kazandırmıştır.