GENEL İLK YARDIM BİLGİLERİ
İlk yardım nedir?
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.
Acil tedavi nedir?
Acil tedavi ünitelerinde, hasta/yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir.
İlk yardımcı kimdir?
İlk yardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan, eğitim almış kişi ya da kişilerdir.
İlk yardım ve acil tedavi arasındaki fark nedir?
Acil tedavi, tıbbi eğitim almış profesyonel sağlık görevlileri tarafından yine profesyonel tıbbi araç ve gereç ile yapılır. İlkyardım ise ilk yardım eğitimi almış herkesin olayın olduğu yerde bulabildiği malzemeleri kullanarak yaptığı hayat kurtarıcı müdahaledir.
İlk yardımın öncelikli amaçları nelerdir?
- Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,
- Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
- Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek,
- İyileşmeyi kolaylaştırmak.
İlk yardımın temel uygulamaları nelerdir?
İlkyardım temel uygulamaları Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilir.
Koruma:
Her şeyden önce kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için acil tedbirleri almak gerekir. Bunun için de İlkyardımcı Kurtarma faaliyetlerine başlamadan önce olay yeri değerlendirmesi yapmalıdır. Olay yerinde gaz kaçağı devam ediyor mu, araç trafiği açısından gelişebilecek ikincil kazalara karşı önlem alınmış mı, vb. açıdan güvenlik önlemleri alınmalıdır.
Bildirme:
Olay/kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir. Türkiye’de ilk yardım gerektiren her durumda telefon iletişimleri, 112 acil telefon numarası üzerinden yapılmaktadır.
Kurtarma (Müdahale):
Olay yerinde hasta/yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır. Asla iki veya daha çok sayıda yaralıya aynı anda ilk yardım yapılamadığını bilmeliyiz. Önceliği olan yaralı tespit edilmelidir. Solunum ve dolaşımı tehlikede olan yaralıdan başlamak gerekir.
112’nin aranması sırasında nelere dikkat edilmelidir?
Acil bir durum karşısında unutulmaması gereken en önemli konu yardım istemektir. Yardım çağrılırken ihtiyaca göre en uygun merkezin aranabilmesi önemlidir. Ancak o anda aranabilecek doğru numaraların hatırlanması zor olabileceğinden bizler için en önemli olan 112 Acil Yardım servisinin numarası unutulmamalıdır. Hatta çocuklarımıza da 112’nin nasıl aranacağını öğretelim. Bu numara arandığında karşınıza sağlık görevlisi çıkacaktır.
Görevliye olayı aktardığınızda size acil ambulans ve doktor göndereceği gibi, istendiğinde itfaiye-polis-jandarma ve diğer merkezleri de arayarak bilgi verecek ve onları da olay yerine yönlendirecektir.
112’yi ararken…
- İlkyardımın bir insanlık görevi olduğu unutulmamalıdır,
- Sakin olunmalı yada sakin olan bir kişinin araması sağlanmalıdır,
- 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmelidir,
- Kesin yer ve adres bilgileri verilirken, olayın olduğu yere yakın bir caddenin ya da çok bilinen bir yerin adı verilmelidir,
- Kimin, hangi numaradan aradığı bildirilmelidir,
- Hasta/yaralı(lar)ın adı ve olayın tanımı yapılmalıdır,
- Hasta/yaralı sayısı ve durumu bildirilmelidir,
- Eğer herhangi bir ilk yardım uygulaması yapıldıysa, nasıl bir yardım verildiği belirtilmelidir,
- 112 hattında bilgi alan kişi, gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmamalıdır.
- Gelen profesyonel acil yardım ekibine bilgi aktarımını tam yaparak hasta/yaralı teslim edilmelidir.
İlk yardımcının özellikleri nasıl olmalıdır?
Olay yeri, genellikle insanların telaşlı ve heyecanlı oldukları ortamlardır. Bu durumda ilk yardımcı sakin ve kararlı bir şekilde olayın sorumluluğunu alarak gerekli müdahaleleri doğru şekilde yapmalıdır. Bunun için bir ilk yardımcıda aşağıdaki özelliklerin olması gerekmektedir:
- İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmak,
- Önce kendi can güvenliğini korumak,
- Sakin, kendine güvenli ve pratik olmak,
- Eldeki olanakları değerlendirebilmek,
- Olayı anında ve doğru olarak haber vermek (112’yi aramak),
- Çevredeki kişileri organize edebilmek ve onlardan yararlanabilmek,
- İyi bir iletişim becerisine sahip olmak.
Hayat kurtarma zinciri nedir?
Bebeğimizi ve çocuğumuzu herhangi bir yaşamsal tehlike ile karşı karşıya kaldığında bir sağlık kuruluşuna götürünceye kadar hayatta kalmasını sağlamak ilk yardım uygulamasıdır. Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur. Son iki halka ileri yaşam desteğine aittir ve ilk yardımcının görevi değildir. Ancak ilk yardımcının görevi olan ilk 2 görev gerçekleşmezse dünyanın en iyi hastanesine hastamızı ulaştırmış olsak bile artık iş işten geçmiştir.
- Halka:
Sağlık kuruluşuna haber verme (112 arama)
- Halka:
Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği
- Halka:
Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler
- Halka:
Hastane acil servisleri
İlk yardımın ABC’si nedir?
Önce çocuğun/bebeğin bilinci kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir:
A.Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
B.Solunumun değerlendirilmesi (BakDinleHisset)
C.Kan dolaşımının sağlanması (Kalp masajının yapılması)
