HACIBEKTAŞ
Nevşehir – Kırşehir yolu üzerinde Nevşehir’e 45 km. uzaklıkta olan kasabaya adını veren Hacı Bektaş-ı Veli, bugün İran sınırları içerisinde yer alan Horasan’ da 13.yüzyılda dünyaya gelmiş bir Türk dervişi.
Gülşehir’de bulunan mantar biçimindeki peri bacalarının başka yerde benzeri yok.
Hacı Bektaş ilk eğitimini dönemin ünlü düşünürü Ahmet Yesevi’den almış. Hacı Bektaş’ın o yüzyıllarda Türkler’in doğudan batıya göçlerini izleyerek Anadolu’ya gelişi, Anadolu Selçukluları’nın siyasi ve iktisadi düzenlerinin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastlıyor. Hacı Bektaş bu dönem de şehir şehir, köy köy gezerek Türk birliğinin sağlanması, Türk gelenek ve göreneklerinin İslam inancıyla birleşmesi için çaba harcamış. Eski adı Sulucakara-höyük olan ilçede kurduğu okulda öğrenciler yetiştirmiş. Türk dili ve kültürünün yabancı etkilerden ve her türlü yozlaşmadan korunması için çalışmış.
İlçe merkezinde yapılan kazılar sonucunda Eski Tunç Çağı, Hitit, Frig, Helenistik ve Roma Dönemi’ne ait ele geçen eserler Hacıbektaş Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
HACIBEKTAŞ-I VELİ MÜZESİ
İçinde HacıBektaş-ı Veli’nin ve Balım Sultan’ın Türbeleri’ nin bulunduğu külliyede cami, çamaşırhane, hamam, aş evi, konuk evi ve çeşmeler yer alıyor. Müze olarak ziyarete açılan külliye birbiri ardına sıralanan üç avludan ibaret.
1.Avlu (Nadar Avlusu): Büyük, kemerli bir kapı ile avluya girilir. Hemen sağda 1902 yılında inşa edilmiş ‘ Üçler Çeşmesi’ yer alır. Aynı avlu içinde çamaşırhane ve hamam da bulunuyor.
2.Avlu (Dergah Avlusu): Buraya ‘Üçler Kapısı’ olarak adlandırılan, bir kapı vasıtasıyla girilir. Kapının hemen sağında 1554 tarihinde yaptırılan 1875 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın kızı tarafından Mısır’dan gönderilen aslan heykelinin yerleştirilmesinden sonra ‘Aslanlı Çeşme’ adını alan çeşme bulunuyor. Bu avluda Osmanlı Sultanı II. Mahmut zamanında yaptırılan bir cami, dergaha gelen misafir ve yolcuların karşılandığı Konuk Evi ve Aş Evi yer alır. Meydan Evi’nin bitişiğindeki Kiler Evi’nin alt katında dergahın kıymetli eşyaları ve yiyecekleri depo edilmiş.
3. Avlu (Hazret Avlusu): Altılar kapısı ile girilir. Girişte hasbahçe, sağ tarafta derviş ve baba mezarları bulunuyor. Karşı tarafta Selçuklu mimarisi özelliklerini arz eden ve Orhan Gazi zamanında yaptırılan Hacı Bektaş Veli Türbesi yer alıyor. Türbe’ye Selçuklu motiflerinden oluşan mermer bir kapı ile giriliyor. Hacı Bektaş’ın inzivaya çekildiği Çilehane ve Kırklar meydanı bu bölümde. Hacı Bektaş’ın yeşil sandukalı türbesi, yeşil puşide ve çeşitli şamdanlarla donatılmış, kalem işi süslemeler ve yazı motifleriyle süslenmiş.
Kırklar Meydanı’nın doğusunda Horasan Erleri’nin mezarları, batı tarafta çelebilere ait olduğu söylenen mezarlar ile Güvenç Abdal’ın türbesi bulunuyor. Hazret Avlusu’nun sağında 1519 yılında yaptırılan Hacı Bektaş’tan sonra gelen Balım Sultan Türbesi yer alır.
KOZAKLI
Nevşehir’ in yaklaşık 100 km. kuzeyinde yer alan Kozaklı’nın eski adı Hamamorta. Sağlık turizmi açısından önemli bir yere sahip Kozaklı kaplıcaları, Batı Alman Kaplıcaları Birliği sınıflamasına göre sodyumlu, kalsiyumlu, klorlü olup A ve C grubu şifalı sular grubuna giriyor.
Kozaklı kaplıcalarından iltihaplı olmayan romatizmal hastalıkların, kireçlenmelerin, cilt hastalıklarının, kronik iltihaplı kadın hastalıklarının, damar sertliklerinin, mantar hastalıklarının tedavisine iyi geldiğine inanılıyor.
